Hij of ik? (Bettie Elias)
'Maak dat je wegkomt!' Er klinkt een schreeuw die getuigt van verlangen. Wegduiken, aanvallen, in de vuurlinie staan om te overleven, dit realistische jeugdboek beschrijft het leven van Sam die ontvoerd werd door het rebellenleger van Kony. Als kindsoldaat moet hij vechten in Oeganda. Hij moet er moorden en plunderen. Eten en drinken krijgen de jonge soldaten amper, alle voedsel gaat naar Kony en zijn staf. In deze barre situatie is het de voorzichtige vriendschap tussen de kinderen die Sam in leven houdt zo lang het kan. Vluchten is geen optie, als ze je betrappen word je gedood maar het is de enige optie voor een sprenkeltje hoop.
Dit boek kent een actueel thema. Het beschrijft hoe kinderen in Oeganda worden ontvoerd en ingezet als soldaat in de guerrillabeweging.
Het is een vlotte tekst met korte en relatief eenvoudige zinnen. Af en toe springt de auteur terug in de tijd naar Sam zijn ouders, of vullen de gedachten van het hoofdpersonage zich met zorg om zijn zus. Elke beschrijving duurt lang genoeg om je in te lezen in de bijhorende tijd en locatie.
Technisch gezien is het boek eenvoudig te lezen. 12+ is geen noodzaak. Maar de thematiek is pittig en vraagt om een omkadering.
Els De Temmerman beschrijft in het nawoord een getuigenis van ex-kindsoldaat Patrik. Je vindt er ook nog andere op de website "www.childsoldiers.net" waarnaar verwezen wordt op het einde van het boek.
Deze link met de realiteit helpt de jonge lezer om het verhaal te kunnen plaatsen en verteren. Toch kan je de vraag stellen of de lezer zich ook voldoende kan identificeren om geboeid te zijn. Deze vraag roept een genuanceerd antwoord op. In mijn opinie komt er voor het westerse kind allicht een onbekende oorlogsschets in beeld waar ze een ander soort kinderleven kunnen ervaren. Meer garantie komt er door de mix met herkenbare thema's: je verlaten voelen, verlangen naar je ouders en heel jong ongewild zwanger worden. Kinderen die van ver of dichtbij in contact staan met oorlogsgeweld of terreur (eerste, tweede, derde generatie immigranten) zullen dit boek allicht anders ontvangen. In een gemengd klaspubliek zou dit boek wel eens een dynamisch gesprek kunnen opleveren.
